سایه ترسناکی که قربانی هم می گیرد
به گزارش ال مور مازندران 2 دهه ای هست که هر سال همزمان با آغاز فصل سرد، میهمان شهرهای بزرگ و پرجمعیت کشور می شود و سایه ترسناک و بدشگونش نه تنها نفس ها را به شماره می اندازد بلکه حالا با قدرتی بیشتر نشان داده که می تواند قربانی هم بگیرد.
معضل آلودگی هوا آنقدر بزرگ و پرمخاطره است که همیشه و بخصوص در آغاز فصول سرد، کانون اخبار و گزارشات در کشور شود، خاصه اگر شهرهای مبتلا به این پدیده، پرجمعیت و صنعتی باشند. تهران، کرج، اصفهان، اراک، مشهد، اهواز، تبریز و چند کلانشهر دیگر همچون سابقه داران معضل آلودگی هوا و عبور از وضعیت سالم هستند که حتی در بعضی موارد هوای به وضعیت اخطار و خطرناک هم رسیده اند.
ناصر امانی عضو شورای شهر تهران روز گذشته 2 آذر در تذکر قبل از دستور خود در جلسه علنی این شورا ضمن اشاره به وضعیت آلودگی هوا در پایتخت اظهار داشت: مساله آلودگی هوا در تهران با جلسه و تشکیل ستاد حل نمی گردد و جالب است بدانید آلودگی هوای تهران عموما ناشی از ترافیک و تحرک وسایل نقلیه است چونکه ۴۰ میلیون موتورسیکلت آلاینده و ۱۰۰ هزار کامیون در تهران تردد می کنند.
البته قبل از آغاز همین جلسه هم مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، گفته بود که هنوز مدارس و دانشگاه ها به صورت کامل باز نشده اند، بطور قطع اگر باز شوند حداقل ۲۰ درصد به ترافیک خودرویی اضافه خواهد شد.
مالک شریعتی نیاسر، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی هم در اولین روز آذرماه در گفت و گو با ایسنا تصریح کرد که واحدهای صنعتی اطراف تهران، خودرو ها و موتورسیکلت های غیر استاندارد و سوخت هایی که به صورت ناقص می سوزند، در تشدید آلودگی هوا بخصوص در شهر تهران موثر هستند.
معضل آلودگی تنها مختص به تهران نیست؛ شهنام اشتری، رئیس حفاظت محیط زیست تبریز دوشنبه شب، یکم آذرماه در گفت و گوی خبری صداوسیما ا اشاره به تشدید روند آلودگی شهر طی روزهای اخیر، اظهار داشت: بازگشت سوخت گاز به نیروگاه تبریز، به تنهایی نمی تواند هوای آلوده شهر را سالم کند و در این راستا نیازمند همراهی مردم هستیم و طرح ترافیکی زوج و فرد هم همچنان در تبریز ادامه دارد.
آسیه آقایی، کارشناس پیشبینی اداره کل هواشناسی استان اصفهان در گفت و گو با ایسنا وضعیت هوای بسیار ناسالم را برای روزهای چهارشنبه و پنجشنبه این هفته پیش بینی نمود و اظهار داشت: شاخصهای کیفیت هوا در این دو روز به ۲۰۰ و بسیار ناسالم می رسد، مگر این که تمهیداتی برای کاهش تولید آلاینده ها پیشبینی شود تا شاخص کیفیت هوا در همان اعداد ناسالم برای عموم باقی بماند.
امروز هم صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا در گفت و گویی با ایسنا اظهار داشت: از ۳ آذرماه تا اواسط هفته آینده در غالب شهرهای صنعتی و پرجمعیت افزایش غلظت آلاینده های جوی و کاهش کیفیت هوا پیشبینی می شود.
هرچند عمده علل آلودگی هوا برای همگان مشخص و معلوم است اما نظرات مسؤلان گاهی در این رابطه متفاوت و جالب به نظر می آید. فرزاد مخلص الائمه، استاندار استان مرکزی، ۲۵ آبانماه ۱۴۰۰ در جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوا و گرد و غبار، اظهار داشت: ریشه اصلی مشکلات زیست محیطی تعارض منافع است، زمانی که بین منافع سازمان ها و شرکت ها و اشخاص و منافع مردم تعارض بروز کند، محیط زیست گرفتار صدمه می شود.
یا اینجا که مهدی چمران، عضو همیشگی شورای شهر تهران و رئیس شورای ششم، قبل از آغاز بیست و ششمین جلسه علنی شورای می گوید که در مورد ترافیک و آلودگی هوا متاسفانه چیز جدیدی نداریم که به مردم بگوییم. او همه تقصیرها را به گردن دولت های پیشین انداخته و ادامه می دهد: نتیجه کم کاری یا کار نکردن، نخریدن واگن برای مترو، نگرفتن اتوبوس و یا در واقع ندادن اتوبوس توسط دولت های دو دوره گذشته آن چیزی است که امروز مشاهده می نماییم.
اما رشد جمعیت در کلانشهرها و به دنبال آن افزایش مصرف، همیشه علت اصلی و گزینه روی میز بیانات مسؤلان بوده است. چندی قبل داریوش گل علیزاده، معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود که سرانه مصرف انرژی ما سه برابر دنیاست و ۹۷ درصد این انرژی هم از سوخت های فسیلی تأمین می شود.
همچنین محمدرضا جولایی، مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز در ارتباط تصویری با برنامه گفتگوی ویژه خبری سه شنبه شب شبکه دو سیما تصریح کرد: نسبت به سال گذشته در همین زمان، حدود ۵۰ میلیون متر مکعب در روز، افزایش مصرف در بخش خانگی را تجربه کردیم که معادل تولید دو فاز پارس جنوبی است. جولایی اظهار داشت: از حدود 800 میلیون متر مکعب گازی که در 24 ساعت گذشته به شبکه سراسری تزریق شد، حدود 520 میلیون متر مکعب در بخش خانگی مصرف شده و بقیه در ارتباط با نیروگاه ها و صنایع است.
البته مشکل آلودگی هوا به همین جا ختم نمی گردد، اخباری تکان دهنده می گوید که حال و هوای این میهمان هوایی، سال قبل قربانی هم گرفته است. دکتر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت اول آذرماه در گفت و گو با ایسنا خاطرنشان کرد: سال قبل در تهران به طور متوسط تعداد ۳۷۵۱ مرگ منتسب به مواجهه با ذرات معلق رخ داده است و همه اهالی شهر تهران هم تحت تأثیر آلودگی هوا بوده اند. شاهسونی اضافه کرد که بر مبنای برآوردهای جهانی یک خانواده ۴ نفره در خلال یک سال ۷۲ کلیوگرم ذرات معلق طی فعالیتهای مختلفی که دارند تولید می کنند.
پیشتر اما علت آلودگی هوا را از یک جامعه شناس فرهنگی پرسیده بودیم. علیرضا شریفی یزدی در گفت و گو با ایسنا، یکی از علل عدم کاهش مصرف سوخت های فسیلی در ایران را سبک زندگی ایرانی ها دانست و نحوه استفاده از وسایل گرمایشی توسط مردم در فصول سرد را مورد نقد قرار داد و اظهار داشت: مصرف گاز به سبب ارزانی و فراوانی، از آبان شروع شده و تا آخر فصل سرد در اردیبهشت ماه به طور مداوم ادامه دارد.
استاد دانشگاه پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی، با ابراز گلایه از عدم سرمایه گذاری دولتمردان بر روی وسایل نقلیه عمومی طی سه دهه اخیر تصریح کرد: به جای این هدف گذاری، عموما کارخانه ها سرمایه خویش را بر روی تولید خودرو های سواری هزینه کردند، طبیعتا با این رویکرد، میزان بسیار زیادی از انرژی فسیلی به هدر رفته و مردم به جای استفاده از وسایل نقلیه عمومی، عادت می کنند حتی برای کارهای جزئی از خودروی شخصی خویش استفاده کنند.
وی، نکته حائز اهمیت دیگر را از بعد روانشناسی و پیرامون مبحث تفاخر تبیین کرد و اضافه کرد: خودرو در کشور ما صرفاً یک ابزار نیست، بلکه سرمایه به حساب می آید، ولی در کشورهای دیگر چنین نیست و یک وسیله مصرفی قلمداد می شود که پس از مدتی استفاده از ارزش و قیمت آن کم می شود، در حالیکه در ایران باوجود استفاده، ارزش آن هم افزایش می یابد؛ اما تفاخر آنجاست که در ایران هر که خودروی بهتر داشته تفاخر اجتماعی بالاتری دارد و بالطبع گرایش استفاده از خودرو بعنوان یکی از مهم ترین منابع مصرف سوخت فسیلی در ایران روز به روز درحال افزایش است.
این محقق، پژوهشگر و جامعه شناس فرهنگی با انتقاد از عملکرد نهادهای متولی اظهار داشت: در کلان شهر تهران یک موتورسیکلت بنزینی چهار برابر یک خودرو، هوا را آلوده می کند؛ ما هنوز نتوانستیم حتی موتورسیکلت ها را برقی نماییم تا هم آلایندگی صوتی و هم آلایندگی ناشی از سوخت های فسیلی کاهش پیدا کند.
اما علل و منشاء آلودگی هوا را اینبار از یک فوق دکتری محیط زیست و استاد دانشگاه جویا شدیم. عضو هیئت علمی دانشگاه نوشیروانی بابل معتقد است: اساسا عمده منشا آلودگی هوا در شهرها، سوختن سوخت های فسیلی است که نیروگاه ها، فعالیتهای صنعتی و صنایع و برای تردد خودرو ها از آن استفاده می شود؛ البته در زمستان 2 فاکتور دیگر به آن اضافه می شود، نخست سوخت گرمایش منازل با گاز طبیعی و یا نفت و دیگری پدیده وارونگی است چونکه در زمستان در شهرهایی نظیر تهران هوا گرفتار سکون شده و فضای محدودِ غیرمتحرک به تدریج آلوده و آلوده تر می شود.
عزیر عابسی در گفت و گو با ایسنا عمده دلیل آلودگی در شهرها را به ترافیک خودرو ها، مصرف بالای سوخت در صنایع و گرمایش خانگی نسبت داد و اضافه کرد: متاسفانه به سبب این که اقلیم بعضی از این شهرها فاقد تلاطم کافی است، باعث وقوع پدیده وارونگی دما شده و سرعت آلایندگی افزایش می یابد که در نهایت به ماندگاری آلودگی هوا منجر می شود.
عابسی در دسترس ترین راهکار حاضر را کاهش تردد خودرو ها در چنین شهرهایی دانست و تصریح کرد: اگر بناست ترددی هم باشد باید در ارتباط با وسایل نقلیه عمومی بوده که عموما برقی باشند و سوخت دیزلی نسوزانند. سوال اینجاست که چقدر خودروی برقی در شهر تهران وجود دارد یا اساسا چه تعداد خودروی باکیفیت وجود دارد؟
وی بر ضرورت به کارگیری و استفاده از وسایل نقلیه دارای سوخت با کیفیت و با راندمان مصرف بهینه تصریح کرد و اظهار داشت: آیا یک خودروی تولید داخل با راندمان مصرف 12 لیتر در 100 کیلومتر در کنار خودروی مدرنی که با چها لیتر در 100 کیلومتر حرکت می کند یا یک خودروی برقی قابل مقایسه است. استفاده از مترو یا وسایل نقلیه عمومی باکیفیت و یا خودرو های برقی باعث می شود که نخست ترددهای غیرضرور کاهش پیدا کند و دیگر این که اندک ترددها هم آلاینده نباشند.
عضو هیئت علمی دانشگاه نوشیروانی بابل ضمن اشاره به این که کشور ما گرفتار فرسودگی شده است خاطرنشان کرد: بخصوص در هشت سال گذشته با عنایت به وجود تحریم ها و گرانی لوازم این مورد چشمگیرتر و بدتر شده است، از وسایل الکترونیکی مثل لپ تاپ و تلفن همراه گرفته تا قطعه هواپیما، قطعات خودرو، لوازم نیروگاهی و غیره بسیار فرسوده تر از سالهای قبل هستند چونکه به سبب گرانی و تحریم توان واردات به کشور وجود ندارد و این مورد علت فرسودگی است.
عابسی افزود: مطابق گزارشات و اخبار در یکی دو سال گذشته به ویژه، با عنایت به قیمت گزاف وسایل نقلیه، خودروی فرسوده ای از دور خارج نمی گردد، حتی وسایل نقلیه قدیمی و پرمصرف و مستهلک هم به کار گرفته می شوند و همه این موارد سبب آلایندگی می شوند.
با توجه به آنچه در گزارش آمده به نظر می آید همه آحاد و اقشار جامعه به مبحث آلودگی هوا اشراف دارند و حتی بهتر است بگوییم که همه مسؤلان هم علل و راهکارهای این مورد را می شناسند اما سوال نهایی و بزرگ اینجاست که چرا باوجود آگاهی عموم نسبت این موضوع، چاره ها اجرایی و عملیاتی نمی شوند؟ آیا مسؤلان منتظرند مقصری بیگانه را برای آلودگی هوا معرفی کنند یا این که شاید چون فرزندان مسؤلان در این هوا تنفس نمی کنند برایشان آلودگی چندان اهمیت نداشته باشد؟
منبع: almor.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب