خاطره بازی با تیتراژهای ماندگار – ۶۰؛
قصه موسیقی که فقط اخبار داشت
به گزارش ال مور موسیقی تیتراژ بخش شبانگاهی اخبار سیما در شبکه اول سیما، همچون ملودی های خارجی به یادگار مانده از دهه شصت و هفتاد است که دربرگیرنده حس و حال متفاوتی برای مخاطبان آن سالها بود.
دریافت 5 MB
خبرگزاری مهر – گروه هنر – علیرضا سعیدی: کارکرد تیتراژ چیزی شبیه به جلد کتاب است که طراحش تلاش می کند با انتخاب عناصر، فرم ها و چینش ها با کمک گرافیک و موسیقی مخاطبان یک اثر را در جریان مبحث قرار دهد. شرایطی که گاهی بسیار نکته سنج، اندیشمندانه و حساب شده پیش روی مخاطبان قرار می دهد و گاهی هم به قدری سردستانه و از روی ادای یک تکلیف الزامی ایجاد می شود که بیننده را از اساس با یک اثر تصویری دور می کند.
آنچه بهانه ای شد تا بار دیگر رجعتی به کلیدواژه «تیتراژ» داشته باشیم، مروری بر ماندگارترین و خاطره سازترین موسیقی های در ارتباط با برخی برنامه ها و آثار سینمایی و تلویزیونی است که برای خیلی از مخاطبان دربرگیرنده خاطرات تلخ و شیرینی است و رجوع باردیگر به آنها برای ما در هر شرایطی می تواند یک دنیا خاطره به همراه داشته باشد. خاطره بازی که بعد از آغاز و انتشار آن در نوروز ۱۴۰۰ استقبال مخاطبان، ما را بر آن داشت در چارچوب یک خاطره بازی هفتگی در ایام جمعه هر هفته، روح و ذهنمان را به آن بسپاریم و از معبر آن به سال هایی که حالمان بهتر از این روزهای پردردسر بود، برویم.
«خاطره بازی با تیتراژهای ماندگار» عنوان سلسله گزارشی آرشیوی با همین رویکرد است که به صورت هفتگی می توانید در گروه هنر خبرگزاری مهر آنرا دنبال کنید.
در شصتمین شماره از این روایت رسانه به سراغ یک قطعه موسیقایی ماندگار غیرایرانی رفتیم که هم ملودی اش و هم آهنگسازش برای ما در دهه های شصت و هفتاد خاطرات بسیار ماندگاری را از خود بر جای گذاشتند و باعث شدند تا بحران ها و سختی های مختص این روزهای پرافت و خیز را جور دیگری تجربه نماییم. شرایطی که طی این سال ها در کمترین شکل ممکن یافت می شود و دیگر از آن نوستالژی های سابقی که روز و شبمان را می ساخت خبری نیست. امری اجتناب ناپذیر که به واسطه ظهور و بروز انواع ابزار و ادوات درفضای مجازی دیگر نمی توانند پدیدآورنده خاطراتی باشند که چند دهه قبل تجربه اش کردیم.
آنچه در این شماره از پرونده «خاطره بازی با تیتراژهای ماندگار» روی آن متمرکز شدیم و البته چندی قبل هم مختصری به آن پرداخته شده، در ارتباط با بریده بریده ای از اثر درخشان ونجلیس آهنگساز تازه درگذشته یونانی است که در دهه شصت بعنوان موسیقی تیتراژ اخبار شبکه یک سیما مورد استفاده قرار می گرفت و حالا آن تصویر ساعت روی پس زمینه فرستنده معروف قرمز و سفید سازمان صدا و سیما در جام جم یادآور لحظات آرامش بخشی است که سال ها در انتظار شنیدن آخرین خبرهای ایران و جهان پشت سر گذاشتیم. یک قطعه موسیقایی شبیه به همین آهنگ های پیشواز امروزی اپراتورهای تلفن همراه، که پیش از شروع اخبار سراسری شبکه های مختلف رادیو و تلویزیون در دهه های شصت و هفتاد، یادآور آغاز اخبار در آن سالهای ملتهب بود.
به گمان خیلی از مخاطبان اخبار سالهای منتهی به دهه شصت این موسیقی شاید از آرامش بخش ترین و جذاب ترین ملودی هایی بود که در سال هایی که کشور درگیر التهابات و اضطراب های ناشی از دوران هشت ساله دفاع مقدس بود، چند ثانیه مانده به شروع اخبار بیننده را به حضور در فضای آرام دعوت می کرد تا به شکلی مقدمه ورود او به بخش اخبار روزانه باشد. خبرهایی که اغلب آنها ملهم از شرایط دشوار روزهایی بود که عطر و طعم دیگری می داد. البته شاید امروز شنیدن این قطعه برای نسل جدید ملال آور، بی هیجان و بسیار عادی جلوه کند اما در سال هایی نه چندان دور حکم نوای انتظار برای اطلاع از داغ ترین خبرها و تحولات روز ایران و جهان را داشت. صدا و ملودی که جناب ونجلیس فقید هیچگاه فکر نمی کرد روزی روزگاری در ایران ملودی اش این چنین مورد توجه و استفاده قرار گیرد.
شنیدن این موسیقی در زمانی که نه اینترنتی وجود داشت و نه فضای مجازی، برای خیلی بینندگان و شنوندگان جذابیتی خاص داشت همین جذابیت هم سبب شده که بعد از سال ها نتوانند آنرا در ذهن های پرخاطره خود به فراموشی بسپارند. یک موسیقی با تمی آرام که تداعی کننده حرکت ماهی ها در دل اقیانوس ها و دریاها و یا اشکالی از این دست بود و باعث محبوبیتی فراگیر برای آهنگسازی شد که بعدها آثارش در مغازه های فروش محصولات موسیقایی که دیگر خبری از آنها نیست تبدیل به آثار پرفروش دورانی شوند که نوار کاست بود و کمی پیشرفته تر لوح فشرده.
همان طور که گفته شد قطعه موسیقی ای که آن سال ها پیش از پخش اخبار سراسری شبکه های ۱ و ۲ رسانه ملی و رادیو پخش می شد در واقع بخشی از قطعه «دختر کوچک دریا» اثر آهنگسازی یونانی با نام عجیب و غریب «ایوانجلوس اودیسیوس پاپاثاناسیو» ملقب به «ونجلیس» بود. موسیقی ای که به قدری دربرگیرنده حال و هوای متفاوتی بود که در آن دوران که کپی رایت و مسائلی از این دست چندان موضوعیت نداشت، تبدیل به موسیقی پیش از آغاز خبر شد. یک موسیقی آرام بخش که همه مردم ایران در هر شاخه و رتبه ای ملودی اش را دوست داشتند. خاصیت و خصوصیت ممتازی در اکثر آثار ونجلیس وجود داشت و او را تبدیل به یکی از مهم ترین و جریان سازی ترین آهنگسازان دنیای موسیقی تبدیل کرد.
گرچه ونجلیس هیچگاه آموزش موسیقی را به شیوه های معمول کسب نکرد، اما وقتی در جریان خلق اثر قرار می گرفت، گویی بگونه ای رفتار می کرد که از روی پارتیتور یا نت نوازندگی می کند. مسیری بسیار متفاوت و حیرت انگیزی که او را این چنین تبدیل به نوازنده و آهنگسازی چیره دست کرد. آهنگسازی که اساسا از او می توانیم یکی از بی نظیرترین چهره های دنیای موسیقی نوین و موسیقی الکترونیک یاد نماییم که موسیقی هایش حتی بعد از مرگش هم فراموش نخواهند شد.
موسیقی هایی که ونجلیس به کار می گرفت، دربرگیرنده نکات فراوانی است که می تواند ساعت ها مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد، اما بی شک او یکی از پیش قراولان حوزه موسیقی در ذهن شنیداری مخاطبان ایرانی است که نه تنها با موسیقی تیتراژ خبر سیما خویش را معرفی نمود، بلکه دیگر آثارش هم به قدری حس و حالی متفاوت داشت که عموم بینندگان و شنوندگان ایرانی توانسته اند حتی تا به امروز با آثارش رفاقتی صمیمانه داشته باشند. رفاقتی از جنس موسیقی که هنوز هم می تواند تازگی ها و جذابیت هایی داشته باشد که نسل دهه شصت بهتر از هر کسی آنها را درک می کند.
البته ماندگاری آثار ونجلیس در گوش شنیداری مخاطبان ایرانی علاقمند به سبک «نیو ایج» فقط محدود به این ملودی خاطره انگیز نمی گردد، بلکه بعدها از این ستاره موسیقی یونان آثار ماندگاری در دنیای موسیقی تولید شد که هریک از آنها می تواند دربرگیرنده خاطرات ماندگاری باشد؛ آثاری همچون موسیقی فیلم «فتح بهشت - کریستف کلمب»، «ارابه های آتش» و فیلمهای مستندی درباره حیات وحش که بطور حتم نقش غیرقابل انکاری در پدید آمدن یک سبک ویژه موسیقایی در ساخت موسیقی فیلم داشتند.
منبع: almor.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب