اسباب بازی؛ پلی میان نسل ها و هویتی فراموش شده در میان ابزارهای دیجیتال

از یک لیوان ساده تا یک ساز موسیقی، می تواند اسباب بازی باشد

به گزارش ال مور، در نشست «اهمیت بازی و اسباب بازی در دوره کودکی»، کارشناسان حوزه فرهنگ و هنر با اشاره به نقش عمیق اسباب بازی در رشد عاطفی و اجتماعی کودکان، تاکید کردند که بازی می تواند پیوندی میان نسل ها ایجاد نماید و جایگزینی برای ارتباطات سرد دنیای دیجیتال باشد.

به گزارش ال مور به نقل از ایسنا، آزاده بیات ـ مدیر موزه اسباب بازی ایران ـ در آغاز نشست «اهمیت بازی و اسباب بازی در دوره کودکی» بر اهمیت اسباب بازیها در رشد کودکان و توسعه جوامع تاکید کرد و با اشاره به تأثیر عمیق اسباب بازیها در ایجاد تغییرهای مثبت در جوامع، اظهار نمود: اسباب بازیها نه فقط ابزاری برای سرگرمی هستند، بلکه می توانند در رشد نسل ها و تشکیل هویت فرهنگی نقش کلیدی ایفا کنند.
بیات با بیان اینکه اسباب بازی در نگاه عمومی اغلب بعنوان محصولی کم اهمیت تلقی می شود، اضافه کرد: در سبد خرید خانواده ها، اسباب بازی به طور معمول در اولویت های پایین قرار دارد، در حالیکه انتخاب درست اسباب بازی می تواند تأثیرات عمیقی بر رشد روانی و اجتماعی کودکان داشته باشد.
او تاکید کرد: اسباب بازیها می توانند فضایی امن و پایدار برای خانواده ها فراهم آورند، بخصوص در شرایط اجتماعی و اقتصادی کنونی که خانواده ها با چالش های گوناگونی مواجهند.
بیات با اشاره به نام گذاری روز اسباب بازی در سال گذشته، هدف از این اقدام را برجسته کردن اهمیت فرهنگی و تاریخی اسباب بازیها دانست و اظهار داشت: اسباب بازیها می توانند پلی بین نسل های گذشته و آینده باشند و ارتباط عمیقی بین اعضای خانواده ایجاد کنند. وقتی کودکی با اسباب بازی ای که متعلق به نسل والدین یا اجدادش بوده بازی می کند، ارتباطی معنادار شکل می گیرد که جایگزینی برای ابزارهای دیجیتال مانند موبایل و تبلت ندارد.
مدیر موزه اسباب بازی هم چنین به نمونه های جهانی اشاره نمود و از تأثیر اسباب بازی هایی مانند لگو در کشورهای اروپائی سخن گفت و اضافه کرد: لگو در دوران بعد از جنگ جهانی، با تشویق کودکان به ساختن و بازسازی، اعتمادبه نفس و خلاقیت را در نسل های بعد از جنگ تقویت کرد. این تجربه نشان میدهد که اسباب بازیها می توانند به کودکان کمک کنند تا هویت خویش را کشف کنند و با مفهوم بلند شدن بعد از شکست آشنا گردند.
او در قسمت دیگری از سخنان خود به کارگاه اخیر کانون پرورش فکری اشاره نمود که در آن کودکان بوسیله ساخت عروسک با مفهوم شناسنامه و هویت آشنا شدند.
بیات اظهار داشت: خیلی از کودکان ۱۰ تا ۱۱ ساله حتی از اهمیت شناسنامه آگاه نبودند. بازی هایی که به مبحث هویت می پردازند، می توانند به کودکان کمک کنند که با فرهنگ و ریشه های خود ارتباط برقرار کنند و به هویت ملی خود افتخار کنند.
بیات در انتها با تکیه بر مسئولیت نهادهایی مانند کانون پرورش فکری و صداوسیما در معرفی اسباب بازیهای مناسب به خانواده ها، اظهار نمود: در حالی که کودکان امروزی بیشتر از پیش به ابزارهای دیجیتال گرایش دارند، وظیفه ماست که با معرفی اسباب بازیهای مناسب، فضایی برای تقویت ارتباط خانوادگی و هویت ملی فراهم نماییم. اسباب بازیها می توانند ابزاری قدرتمند برای آموزش وپرورش نسلی آگاه و با اعتمادبه نفس باشند.
نقش کودکان و نوجوانان در تحول چارچوب های اجتماعی
در ادامه بهنام زنگی ـ گرافیست و عضو هیأت علمی دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس ـ طی سخنانی بر لزوم توجه به کودکان و نوجوانان در جریان های فرهنگی و اجتماعی تاکید کرد و با اشاره به غفلت تاریخی از این گروه سنی در تولیدات فرهنگی، بیان نمود: در دوران تجربه و ساخت تفاوت های جدید، ما فاقد شناخت کافی از فرهنگ حداقلی کودکی هستیم. همه خروجی های فرهنگی ما جایگاه ویژه ای در زندگی روزمره دارند، اما دایره جریان فرهنگی ما هنوز به اندازه ظرفیت واقعی، به کودکان و نوجوانان نپرداخته است.
زنگی با بیان اینکه هنرمندان بزرگ گذشته، با وجود ظرفیت چشم گیرشان، فرصت تامین موسیقی و محتوای شاخصی برای کودکان نداشته اند، اضافه کرد: موسیقی و هنر چند دهه اخیر در فضاهای غیررسمی شکل گرفته، اما وقتی از یک فرهنگ بزرگسالانه سخن می گوییم، مبتنی بر شواهد متوسط جمعیت، کودکان و نوجوانان مورد توجه کافی قرار نگرفته اند. آموزش وپرورش این گروه سنی باید به جایی برسد که از ما بهتر قضاوت و تصمیم گیری کنند.
او با اخطار نسبت به نشانه های خطرناک تغییرها در ساختار اجتماعی، تاکید کرد: نخستین اتفاقی که باید ایجاد نماییم، تقویت نسل جوان است. کودکان و نوجوانان، بخصوص در سنین نوجوانی، می توانند چارچوب های اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهند. اگر فشارهای اجتماعی بسمت تعالی هدایت شود، هیچ خطری برای جامعه وجود ندارد؛ بلکه این گروه سنی، که در جهان کودکی و نوجوانی و محیط خانوادگی قرار دارند، می توانند موتور محرک تغییرات مثبت باشند.
زنگی در ادامه سخنان خود، به ظرفیت کودکان و نوجوانان برای ایجاد تحولات اشاره نمود و اظهار داشت: ما به جایی رسیده ایم که کودکان و نوجوانان می توانند چیزی را که نسل های پیشین زیر پوشش قرار نداده، تغییر دهند. این نسل جوان، با حمایت فرهنگی، می تواند جامعه را بسمت پیشرفت سوق دهد و از ما بهتر، آینده ای روشن بسازد.
نقش بازی و اسباب بازی در آموزش و درمان کودکان
مهدی زارع ـ آهنگ ساز و فعال حوزه موسیقی و هنر نیز در این جلسه، بر نقش حیاتی بازی و اسباب بازی در آموزش و رشد کودکان تاکید کرد.
او با اشاره به مفهوم گسترده اسباب بازی، اظهار نمود: اسباب بازی تنها یک وسیله طراحی شده نیست؛ هر چیزی که بتواند بازی را برای کودکان خلق کند، از یک لیوان ساده گرفته تا یک ساز موسیقی، می تواند اسباب بازی باشد. بازی در دوران کودکی همه چیز است و مسیر آموزش موفق کودکان بوسیله بازی شکل می گیرد.
زارع با بیان اینکه کودکان به آموزش مستقیم علاقه ای ندارند، اضافه کرد: وقتی به کودک می گویید «دارم به تو آموزش می دهم»، مقاومت می کند؛ اما وقتی بازی را وارد فرایند یادگیری کنید، کودک با اشتیاق یاد می گیرد. آموزش بوسیله بازی، چه در خانه، مدرسه یا در عرصه هنر و موسیقی، تأثیرگذارتر است.
او تاکید کرد: پیام های آموزشی، همچون مفاهیم فرهنگی و ارزشی مانند هدیه دادن یا هویت ملی، اگر در قالب بازی و به شکل نامحسوس عرضه شوند، اثربخشی بیشتری دارند.
این آهنگ ساز در قسمت دیگری از سخنان خود به اهمیت بازی درمانی در پرورش مهارت های ارتباطی کودکان اشاره نمود و اظهار داشت: بازی درمانی صرفا برای کودکان بیمار نیست؛ بلکه ابزاری برای آموزش مهارت های ارتباطی و اجتماعی به همه کودکان است. کودکانی که از بازی و ارتباط محروم می شوند، ممکنست از خانواده، مدرسه و جامعه طرد شوند و این طرد شدن می تواند به رفتارهای ضداجتماعی منجر شود.
زارع اضافه کرد: کودکانی که مهارت بازی و برقراری ارتباط را یاد می گیرند، می توانند روابط سالمی با خانواده و جامعه برقرار کنند و از بروز اختلالات اجتماعی پیشگیری کنند.
این آهنگ ساز با اشاره به فرهنگ غنی ایران، بر لزوم استفاده از اسباب بازیها و بازیهای متناسب با فرهنگ بومی تاکید کرد و اظهار داشت: ما باید از ظرفیتهای فرهنگی و قومیتی کشورمان برای خلق اسباب بازیها و بازی هایی استفاده نماییم که هویت کودکان را تقویت کند. این بازیها می توانند به کودکان کمک کنند که با فرهنگ و ریشه های خود ارتباط برقرار کنند و از انزوای اجتماعی دور بمانند.
بنابر اعلام روابط عمومی و امور بین الملل کانون، زارع هم چنین به اهمیت دسته بندی سنی اسباب بازیها اشاره نمود و اخطار داد: اسباب بازیها و بازیهای نمایشی باید با دقت انتخاب گردد تا به جای ایجاد محدودیت، خلاقیت کودکان را تقویت کند. بازی هایی که بیش از اندازه اقتدارگرا یا نمادین باشد، ممکنست به جای پرورش، به روحیه کودکان لطمه بزند.
بطور خلاصه آموزش و پرورش این گروه سنی باید به جایی برسد که از ما بهتر قضاوت و تصمیم گیری کنند. زارع با اعلان اینکه خردسالان به آموزش مستقیم علاقه ای ندارند، افزود: وقتی به کودک می گویید دارم به تو آموزش می دهم، مقاومت می کند؛ اما وقتی بازی را وارد پروسه یادگیری کنید، کودک با اشتیاق یاد می گیرد. کودکانی که از بازی و ارتباط محروم می شوند، ممکنست از خانواده، مدرسه و جامعه طرد شوند و این طرد شدن می تواند به رفتارهای ضداجتماعی منجر شود.

منبع: ال مور

1404/07/27

12:03:41

0.0 / 5

تگهای خبر: آموزش , آینده , اسباب بازی , بیمار

این مطلب را می پسندید؟

(0)